8 stycznia br. w Starostwie Powiatowym w Bieruniu odbyło się spotkanie warsztatowe dotyczące roli doradztwa zawodowego w szkołach i jego wpływu na wybory edukacyjne uczniów, a w konsekwencji na wykonywany docelowo zawód. 

Niedawna reforma oświaty przyniosła wiele zmian, które stanowiły wyzwanie dla dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów. Z dniem 1 września 2019 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego, a o jego znaczeniu świadczy społeczne przekonanie, iż dobre doradztwo zawodowe to klucz do przyszłej kariery kolejnych pokoleń – jak na wstępie zaznaczyła wicestarosta Agnieszka Wyderka-Dyjecińska, inicjatorka spotkania.

W warsztatach uczestniczyli dyrektorzy placówek oświatowych znajdujących się na terenie powiatu bieruńsko-lędzińskiego, w tym dyrektorzy szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bieruniu, a także doradcy zawodowi ze szkół ponadpodstawowych powiatu i poradni.

Wykład dotyczący rozwoju doradztwa zawodowego w szkołach wygłosił Piotr Tokarz – dyrektor Zespołu Szkół Technicznych w Rybniku, który rozpoczął od próby zdefiniowania poradnictwa zawodowego jako metody działania, której głównym elementem jest udzielanie rad i niesienie pomocy w podjęciu świadomej, swobodnej decyzji dotyczącej wyboru zawodu lub szkoły zawodowej, czy uczelni, a także zmiany zawodu czy miejsca pracy. W Polsce tymczasem intuicyjnie wybieramy zawód, wykształcenie, a potem w zgodzie ze sobą samym lub też wbrew sobie realizujemy karierę zawodową.

Analizując znaczenie doradztwa zawodowego w szkołach, p. Tokarz podkreślił, że zachodzące obecnie dynamiczne zmiany w gospodarce czy też w technologiach muszą mieć odzwierciedlenie w rzeczywistości szkolnej, a doradztwo zawodowe musi za tymi zmianami podążać na bieżąco, musi ono systematycznie ewoluować, przeobrażać się. Wykładowca zaznaczył, że nowe pokolenia to nowe kompetencje i nowe oczekiwania.

Prelegent przedstawił również podejście różnych krajów do poradnictwa zawodowego udzielanego uczniom na różnych etapach edukacji. I tak w wielu krajach poradnictwo to jest włączone w programy nauczania poprzez traktowanie planowania kariery zawodowej jako przedmiotu szkolnego. W Polsce poradnictwo zawodowe jest realizowane na podstawie rozporządzenia MEN w sprawie doradztwa zawodowego. Publiczne przedszkola, szkoły i placówki, o których mowa w ustawie Prawo oświatowe realizują doradztwo zawodowe przez prowadzenie zaplanowanych i systematycznych działań mających na celu wspieranie uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych, a także poprzez zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień. W starszych klasach szkoły podstawowej, a także w szkołach ponadpodstawowych szczególny nacisk kładzie się na proces przygotowania uczniów do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.

Podsumowując, wykładowca sformułował kilka następujących wniosków:

• Pierwszym krokiem w ramach doradztwa zawodowego w szkołach podstawowych jest nauczenie młodzieży, jak racjonalnie budować swoją ścieżkę edukacyjną i zawodową.

• Bez poznania swoich mocnych i słabych stron, bez dogłębnej wiedzy na swój temat, nie zbuduje się kariery.

• Kariera zawodowa bardzo mocno jest skorelowana z naszym rozwojem osobistym i budowana jest przez całe nasze życie.

• Dzisiejsze wybory edukacyjne powodowane modą, mogą okazać się nietrafione po ukończeniu szkoły.
  

• Współczesny rynek pracy jest trudny i nieprzewidywalny, głównie ze względu na zmiany gospodarcze.
  

• Dla pracownika najważniejsze stają się kompetencje transferowalne, czyli takie, które będzie mógł wykorzystać w innych miejscach zatrudnienia.

Rolą doradcy zawodowego jest pomoc młodym adeptom szkoły pomóc zaprojektować karierę tak, aby była spójna z indywidualnym potencjałem jednostki. Starajmy się więc, aby moment wejścia na rynek pracy nie okazał się porażką.

Szczegóły dotyczące doradztwa zawodowego w poszczególnych szkołach przybliżyli uczestnikom spotkania również nauczyciele, a zarazem doradcy zawodowi, a byli to Katarzyna Góra (Powiatowy Zespół Szkół w Lędzinach), Bogumiła Stachura (Powiatowy Zespół Szkół w Bieruniu), Robert Romantowski-Tomosz (Liceum Ogólnokształcące w Bieruniu) oraz Zofia Herok - pracownik bieruńskiej poradni. Z kolei zagadnienia doradztwa zawodowego w kontekście wyboru szkoły omówili dyrektorzy powiatowych szkół ponadpodstawowych: Teresa Horst, Romuald Kubiciel i Piotr Oćwieja.

Styczniowe warsztaty były już kolejnymi z cyklu spotkań zapoczątkowanych przez władze powiatowe w ramach współpracy podejmowanej na płaszczyźnie gminy – powiat, szkoły podstawowe – szkoły ponadpodstawowe.

Wszystkim uczestnikom warsztatów serdecznie dziękujemy za obecność na spotkaniu. ■